TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE “ÖZEL STATÜ” BAŞLIKLI TOPLANTININ SONUÇ BİLDİRGESİ
4 dakika okuma süresi
Türkiye-Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı (TAVAK) ve 21. Yüzyıl Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından dün İstanbul’da gerçekleşen “Türkiye-AB İlişkilerinde Özel Statü” başlıklı toplantıda Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği konuşuldu. Siyasetçilerin, bilim insanlarının, gazetecilerin ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katıldığı toplantı Prof. Dr. Faruk Şen ve Prof. Dr. Ümit Özdağ’ın açılış konuşmasıyla başladı. Toplantıda ilişkilerde konjonktüre bağlı bir yeni gelişmenin artık kaçınılmaz olduğu vurgulandı.
TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE ARTIK RASYONEL YAKLAŞMAK GEREKİYOR
Toplantıda Türkiye’nin AB ile 1963’ten bu yana sürdürdüğü ilişkilerinin orta vadede tam üyelikle sonuçlanmasının uzun süreceğinin altı çizilirken, son yıllarda Türkiye’nin demokrasi, insan hakları, hukuk, ifade ve basın özgürlüğündeki sorunlarının Türkiye’nin kurucu ortağı olduğu Avrupa Konseyi üyeliğinin de askıya alınabileceğinin altı çizildi. Türkiye ve AB arasındaki ilişkilerin 18 Mart 2016 yılında yapılan mutabakat çerçevesinde yalnızca Suriyeli sığınmacılar sorununa indirgenemeyeceği, Türkiye’nin AB ile süregelen ekonomi-jeopolitik sürecin iki taraf içinde sürdürülebilir ve kurumsallaşmış bir model için uygun olduğu vurgulandı.
AB’NİN BEŞ AYAĞINDAN ÜÇ BUÇUĞUNA KATILIM MÜMKÜN OLABİLİR
Toplantıda uzun zamandır Türkiye-AB ilişkilerinde özel statülü ortaklığı gündeme getiren TAVAK Vakfı bu modelin AB’ye üyeliğin beş ayağından üçünün veya genişletilerek üç buçuğunun gerçekleşmesi halinde bir projeksiyon çizilebilir. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, AB Bütçesi’ne katılım ve Avrupa Güvenlik ve Savunma Kimliği’nde her iki tarafın birbirine katacaklarının anlatıldığı toplantıda buçuk olarak vurgulanan husus ise AB’ye katılımın bir ayağı olan serbest dolaşım ve vize muafiyeti hakkı oldu. Bu konuda toplantıda alınan ortak karar Türkiye’de artan işsizlik ve istikrarsız olan ekonomi karşısında bu konunun pek gerçekçi olmadığı ancak vize muafiyetinin genişletilebileceği olurken, 2016 yılında yapılan mutabakatta da AB’nin bunu önerdiği fakat dönemin Başbakan’ı Ahmet Davutoğlu’nun bu konuda tüm Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat hakkında ısrarcı olmasından dolayı bunun gerçekleşmediği hatırlatıldı. Özellikle tır şoförlerinin bu konuda yaşadıkları zorlukların lojistik firmalarını olumsuz etkilediği ve AB ile Türkiye’nin acilen çözmesi gereken meselelerin başında Gümrük Birliği’nin iyileştirilmesinden sonra bu konunun olduğu sonucu ortaya çıktı.
AB’NİN SURİYEİ GEÇİCİ SIĞINMACILAR İÇİN TÜRKİYE’YE 9 MİLYAR EURO ÖDEMESİ GEREKİYOR
Türkiye’nin çağdaşlaşma sürecinde AB ile olan ilişkilerin önemi ve Türkiye’nin sadece ekonomik olarak kalkınmasının değil, insani gelişmişliği açısından bu sürecin katkıları konuşuldu. AB’nin şu anda Türkiye politikasının merkezinde Suriyeli sığınmacılar olduğunun vurgulandığı toplantıda, bu konuda Türkiye’nin atması gereken adımların ne olabileceği konusunda ise 2016-2017 yılları için AB’den sadece 6 milyar euro geldiği, fakat bu paranın tamamının ancak yeni ödendiğinin altı çizildi. Türkiye’nin 2018, 2019 ve 2020 yılları içinde üçer milyar eurodan toplamda 9 milyar euro AB’den talep etmesi ve bu paranın Suriyeli sığınmacıların geri dönüşü için harcanmasının gerektiği açıklandı. Suriyeli sığınmacılarla ilgili tespitlerinde yapıldığı toplantıda Türkiye’nin Avrupa’nın güvenliği için kendi iç barışını ve geleceğini riske attığı, Türkiye ekonomisinin bu süreçte çok olumsuz etkilendiği ve 4 milyonu Suriye’de olmak üzere toplam 9 milyon Suriyeli sığınmacının hamisi olan Türkiye’nin 10. yılına girdiğimiz Suriye iç savaşında çok ağır bir bedel ödediği konusunda uzlaşıldı. Türkiye’nin ulusal güvenliği açısından Suriye’deki savaş ve sığınmacı krizinin en önemli tehdit olduğu ve hükümetin bu krizi bir gelecek perspektifi oluşturarak çözemediği tartışılan konular arasında oldu.
Toplantıyla ilgili daha geniş kapsamlı rapor önümüzdeki günlerde TAVAK Vakfı tarafından hazırlanıp kamuoyuna duyurulacaktır.
