Kültür ekonomisi konusunda Türkiye yeni bir atılım yapmalı

Avrupa’nın neredeyse tüm ülkelerinde, ABD, Rusya ve Çin gibi önemli ülkelerde de kültür ekonomisi ölçülür ve ülke ekonomisinde yeri araştırılır.

Maalesef Türkiye’de, Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) bu konuya hiç önem vermedi. Türkiye-Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfının (TAVAK) önerisi üzerine kültür ekonomisinin araştırılması istendiği zaman, bu konunun araştırılması için bütçe ayrılamayacağını söylediler. Daha sonra TAVAK Vakfı olarak işin ucunu bırakmadık ve Borusan Vakfının katkılarıyla ilk defa “Türkiye’de Kültür Ekonomisinin Boyutları”nı 2017 yılında ölçtük ve kitaplaştırdık.

Türkiye’de kültür ekonomisinin konumu

Araştırma sonucunda Türkiye’nin 2015 GSYH’sı içinde Kültür ekonomisinin payının %6,4 olduğunu saptamıştık. Bu oran 2015 sonrasında ciddi bir gerileme eğiliminde. 12 başlıkta, 50’ye yakın konuda yapılan bu ölçümlemede, Türkiye’nin hakikaten belirli alanlarda dünyada lider bir ülke olduğu ortaya çıkmıştı.

Almanya bu konuda önemli bir model ülke

Kültür ekonomisinin önemini en fazla kavrayan ülke Almanya olmuştur. Çelik ve kömür madenlerinin kapanmasından sonra, bu iş yerlerinin boş kalması nedeniyle KRV Eyaleti, yeni bir ekonomi programı uygulayarak eyaletin kültür ekonomisinden aldığı payı arttırması için ciddi bir atılım yapmış, çok büyük ekonomik güç ve iş sahaları ortaya çıkarmıştı. Türkiye bu konuda niye böyle geç kalıyor? Türkiye Odalar Birliği gibi kurumlar niye bu araştırmaya ilgi göstermiyorlar, bunu anlamak güç. Kültür ekonomisine son günlerde ana muhalefet partisi el attı. Onlarında kültür ekonomisi konusunda atılım yapmaları ve bu konuda politikalar üretmesi gerekir.

İlgili kamu kurumları bu konuyu ihmal ediyor   

KTB’nin ilk ana maddesinin kültür olması lazım. Turizmle çok fazla ilgilenen bakanlık, kültür konusunda aynı duyarlılığı pek göstermiyor. Kültür ekonomisinin önemini ilk kavrayan KTB Bakanı Ertuğrul Günay olmuştur. Bakalım bundan sonra Türkiye, kültür ekonomisinin boyutlarını yıllık ölçebilecek bir metot geliştirebilecek mi? Maalesef TÜİK’in elinde bu alanda araştırmalar yapabilecek bir metodoloji yok. Bunun oluşturulması lazım. Türkiye belirli konularda artık Avrupa ile aynı standartlarda ortaya çıkmalıdır.

Prof. Dr. Faruk ŞEN

Türkiye-Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı Başkanı ve Brandday.net Genel Yayın Yönetmeni.